Beschrijving

VIRMm

Verlengd InterRegio Materieel (VIRM) is een dubbeldekstrein van de Nederlandse Spoorwegen (NS). Deze heeft er 178, namelijk 98 4-wagentreinstellen (VIRM-IV), en 80 6-wagentreinstellen (VIRM-VI).
De eerste serie (VIRM-1) is ontstaan door verlenging van de DD-IRM, dubbeldeksinterregiomaterieel. Dit materieel had bij aflevering de naam Regiorunner. Deze treinen waren bedoeld voor het rijden van interRegiotreinen. Het eerste treinstel (de 8201) werd op 21 april 1994 overgebracht van Talbot in Aken naar de werkplaats in Leidschendam.

In 2000 werd een bestelling geplaatst voor 128 nieuwe rijtuigen, om de 81 bestaande stellen te verlengen: de driedelige stellen (serie 8200) werden uitgebreid met een ABv6 tot vierdelige treinstellen van serie 9400 (er werd 1200 bij het nummer geteld), de vierdelige (serie 8400) werden uitgebreid met een ABv6 en een mBv7 tot zesdelige treinstellen van serie 8600 (er werd 200 bij het nummer geteld). De meest in het oog springende wijziging tijdens deze uitbreiding is het verplaatsen van de stroomafnemers van de mBvk's naar de nieuwe ABv6. Nog steeds geldt dus dat er bijvoorbeeld niet gelijktijdig een stel 9401 en een stel 8601 in bedrijf kan zijn.
Zo ontstond het verlengd interregiomaterieel (VIRM-1). Het interieur van de nieuwe rijtuigen wijkt af van het oude, met onder andere een ander type stoelen die op de benedenverdiepingen in coachopstelling werden geplaatst. Bovendien werden de "oude" rijtuigen aangepast, zo werden onder andere de hc-ruimten en een aantal toiletten verwijderd. Ook werden de stroomafnemers en snelschakelaars verplaatst van de mBvk- naar de ABv6-bakken.

De serie VIRM-2 bestaat uit 25 stellen, namelijk 13 vierwagentreinstellen en 12 zeswagentreinstellen, de serie VIRM-3 uit 21 zeswagentreinstellen, samen 13 vierwagentreinstellen in de serie 9500 en 33 zeswagentreinstellen in de serie 8700.
Ook bij deze stellen zijn de laatste twee cijfers van het stelnummer gelijk aan die van het ABv3/4-rijtuignummer. De gebruikte rijtuignummers verschillen binnen deze serie weer alleen in de laatste twee cijfers, dus er kan bijvoorbeeld niet gelijktijdig een stel 8702 en een stel 9502 in bedrijf zijn.
De stelnummers van VIRM-2 zijn 01 t/m 25 met steeds 87 of 95 ervoor, die van VIRM-3 zijn 8726 t/m 8746.

In 2007 heeft NS Reizigers 205 nieuwe VIRM-rijtuigen besteld bij Bombardier Transportation voor vervanging van onder andere de ICK-rijtuigen. De basisopdracht bestond uit 50 vierdelige treinstammen. Later is hier nog één stam aan toegevoegd alsmede een extra koprijtuig ter vervanging van een bij een aanrijding beschadigd rijtuig. Doordat het een vervolgbestelling betrof en de mallen nog bestonden konden deze rijtuigen relatief snel geleverd worden. Het eerste treinstel werd op 27 juni 2008 gepresenteerd.
Deze serie wijkt op een aantal punten af van de eerdere series.

De eerste generatie van het Dubbeldeksinterregiomaterieel (VIRM-1) is sinds 2020 een stuk moderner. Het project gaat volgens een woordvoerder "enkele honderden miljoenen" kosten. De NS verwacht dat de treinen 20 procent zuiniger worden, door het gebruik van led-verlichting en zuinigere klimaatinstallaties. Op donderdag 18 september 2014 werd begonnen met het Pre-Try-Out (PTO) vierdelige treinstel 9411, kort hierna werd in november 2014 begonnen met het zesdelige treinstel 8637 als Try-Out (TO). De overige 79 treinstellen wordt tussen 2016 en 2020 bij NS Onderhoud & Service in Haarlem gemoderniseerd waarbij de vierwagentreinstellen als eerste aan de beurt waren.
Het interieur is vergelijkbaar met dat van de DDZ met de stoelen beneden in vis-à-vis-opstelling en boven in coachopstelling. De ruimte voor de (verwijderde) liftschachten wordt op de benedenverdieping gebruikt als bagageruimte en er komt een loungebank op de benedenverdieping van de ABv-rijtuigen. Ook worden er per rijtuig, op iedere verdieping overhoeks 4 noodventilatieramen geplaatst. Deze hebben als doel om bij langdurige uitval van de klimaatunit voor voldoende frisse lucht te kunnen zorgen. De voor mindervalide toegankelijke balkons worden van een OBIS-scherm voorzien waarop reisinformatie wordt getoond. De toiletten worden geschikt gemaakt voor rolstoelers en zullen net als de later afgeleverde stammen voorzien gaan worden van een gesloten toiletsysteem met bio-installatie. Een vierdelige stam krijgt de beschikking over twee toiletten. Een zesdelige stam over 3 toiletten. De toiletten zijn voorzien van een normaal toilet en van een urinoir. In de eerste klas worden stopcontacten aangebracht.
Het eerste in serie gemoderniseerde treinstel is de 9404, welke eind januari 2017 werd afgeleverd door de werkplaats in Haarlem. De 9411 heeft in juli 2016 zijn eerste proefritten gereden. Begin september 2016 heeft het stel drie dagen te Rotterdam Centraal gestaan ter bezichtiging, waar het publiekelijk toegankelijk was.
In maart 2017 werd VIRMm-1 officieel toegelaten voor de reizigersdienst.

Tussen 2021 en 2024 zijn de treinstellen uit de series VIRM-2 en VIRM-3 gereviseerd, in aansluiting op de revisie van VIRM-1. In tegenstelling tot de eerder verbouwde treinstellen, kregen deze treinstellen de nieuwe NS-flow kleurstelling met grote witte NS-logo’s op de zijkant en zonder blauwe banen langs de ramen. De indeling van het interieur lijkt op het interieur van de VIRMm-1, maar kent enkele wijzigingen. Zo zijn het urinoir en de bagagerekken bij de loungebanken verdwenen. Ook de balkons zijn anders dan die van de VIRMm-1. Er is een bioscoopstoel voor rolstoelbegeleiders en zijn er loveseats. Verder zijn er andere stoelen in de 1e en 2e klasse. De VIRMm-2 en -3 is de 1e NS intercity die in de 2e klas USB-poorten heeft. De 1e klas heeft naast USB-poorten ook stopcontacten.
In oktober 2018 werd het zesdelige treinstel 8741 als Try-Out binnen genomen voor deze revisie in de Haarlemse werkplaats.

In februari 2022 werd bekend dat ook de VIRM-4 gereviseerd zal gaan worden. Treinstel 9594 is hiervoor in mei 2023 als prototype aangewezen. Voorafgaand is in onderhoudsbedrijf Zaanstraat onderzoek gedaan naar de inbouw van ETCS. Naar verwachting wordt het treinstel in 2025 afgeleverd, voordat in 2026 zal de revisie van de overige 49 treinstellen van start gaan.